Mısır Tarihinde Adı Kitaplara Geçen İlk Kadın: Hatşepsut

Viyan Amed

Kadınlara çoğu zaman kendi olma, kendi gibi yaşama hakkı sunulmaz. Bu kadınlar tarihte kendilerini erkek kılığına koyarak bir çok başarıya imza atmışlardır. Başarılarına rağmen cinsiyetlerini saklamak zorunda kalan bu kadınlar bugünün Dünya’sını saran Toplumsal Cinsiyetçiliğe o zamanlardan maruz kalmışlardır.

Bu kadınlardan biri de; Mısır’ın ilk kadın firavunu olan ve M.Ö 1479-1458 yıllarında yaşayan 1. Hatşepsut’tur, erkekleri geri de bırakacak kadar başarılı bir şekilde Mısır’ı yönetmiştir. Erkek giysileri giyen ve takma sakal takan Hatşepsut, kendi adına inşa ettirdiği sakallı heykeli ile tanınmıştır.

Tarih, MÖ 1400’lü yılların sonlarını gösterirken, o günün krallığı olan 18. Hanedan döneminde, Teb bölgesinde Krallar Vadisi’nin karşısında yaşayan Kraliçe Ahmose, deliler gibi tutkun olduğu kocası Firavun I.Tutmosis’e bir erkek vâris verme umudunu günden güne yitirmeye başlamıştı. Bütün çabalarına rağmen hamile kalmasına sevinse de 2 kızı olur ve sadece biri hayatta kalır; adı da Hatşepsut’tur.

Firavun I.Tutmosis öldüğünde, Kraliçe Ahmose’den olan kızı Hatşepsut ile oğlu II.Tutmosis evlendi. Evlendiklerinde Hatçepsut 12, üvey kardeşi II.Tutmosis ise 20 yaşındaydı. Hatşepsut’un güçlü bir kişiliği vardı, hanedanlık içinde de bu hissediliyordu. Genç yaşına ve hanedanlığına karşı düzenlenen komplolara rağmen kendini kabul ettirmeyi başarmıştı. Üvey erkek kardeşleri onun iktidarı ele geçirmesine engel olmak için komplolar tertip ettiyseler de başaramadılar. Haşnepsut, zekası ile bu komploların üstesinden geldi.

Tutmosis, zayıf biriydi, savaşlara bile gitmedi ve 40 yaşında öldü. Onun ölümünden sonra Hatşepsut, üvey oğlu III. Tutmosis’e tahtı kaptırmamak için, dönemin baş rahibi ile bir anlaşma yaptı. III.Tutmosis’i ikinci plana itti ve yönetime el koydu. Mısır’ın firavunluğa yükselebilmiş tek kadın kraliçesi Hatşepsut, gerçek bir hükümdar gibi davranarak güç dizginlerini sıkı sıkı kavradı. Ülkede huzurlu bir ortam sağladıktan sonra, büyük imar işleri gerçekleştirdi. Hatşepsut, o dönemdeki en büyük ticaret yolunun da girişimcisiydi. Mısır Hatçepsut sayesinde refaha kavuştu.

Hatshepsut Tapınak Mezarı, Deir el Bahari, Teb

Mısır Firavunu olduktan sonra, kraliçeye özgü kıyafetleri terk eden Hatşepsut, klasik kraliyet tacı ve süslerini benimsedi. Firavunlarda bir gelenek olan, takma sakal bile takıyordu. Üzerinde firavunun kraliyet başlığını taktıysa da, göğüs kıvrımları ve kibar çene yapısı, dişiliğini çağrıştırmaya devam ediyordu.

II.Tutmosis, Hatşepsut’un kral olmasından pek de rahatsız değildi. Ordunun başına geçti, ikisi de bu durumdan hoşnuttu. Hatçepsut’ın 22 yıllık Hanedanlığı çok başarılı geçti. Tarihte adı kayıtlara geçen ilk kadın oldu.

Hatçepsut, başarılı yönetim şekli ile erkek-kadın arasındaki eşitliği anlatırken, kendini gizlemek zorunda kalması ise acı bir toplumsal gerçeklik olarak tarihe geçti. Hatçepsut’u kendini gizlemek zorunda bırakan zihniyet ise günümüzde değişik hallerde kendini kadınlara hissettirmeye devam ediyor.